پنجمین دور از انتخابات پارلمانی عراق که نخستین انتخابات زودهنگام در این کشور است، ۱۸ مهرماه جاری برگزار میشود تا بیش از سه هزار نامزد انتخاباتی برای کسب ۳۲۹ کرسی پارلمانی رقابت کنند.
به گزارش خبرگزاری فارس، عراق خود را برای برگزاری پنجمین دور انتخابات پارلمانی از زمان سقوط رژیم صدام آماده میکند.
این دور از انتخابات پارلمانی در عراق قرار بود سال آینده (۲۰۲۲) برگزار شود اما پس از تظاهراتها و اعتراضهای گسترده مردمی در اواخر سال ۲۰۱۹، عادل عبدالمهدی استعفاء کرد و پس از کشمکشی طولانی سرانجام «مصطفی الکاظمی» در می ۲۰۲۰، رأی اعتماد را برای تشکیل دولت در مرحله انتقالی تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام کسب کرد. احزاب سیاسی این کشور بر روی برگزاری انتخابات زودهنگام که خواست معترضان بود، به توافق رسیدند و در نهایت الکاظمی دهم اکتبر ۲۰۲۱ (۱۸ مهرماه) را موعد برگزاری انتخابات زودهنگام اعلام کرد.
نخستین انتخابات زودهنگام در عراق پس از سقوط صدام
به این دلیل که نظام سیاسی عراق، پارلمانی است و ترکیب نهایی پارلمان مستقیما در انتخاب رئیس جمهور، نخست وزیر، رئیس پارلمان و همچنین ساختار کابینه تاثیرگذار است، این انتخابات همواره مهم بوده است.
از زمان سقوط صدام در سال ۲۰۰۳ تاکنون، چهار دوره انتخابات پارلمانی به ترتیب در سالهای ۲۰۰۵، ۲۰۱۰، ۲۰۱۴ و ۲۰۱۸ برگزار شده و انتخابات فرارو که پنجمین دور انتخابات عراق پس از سقوط صدام است، نخستین انتخابات زودهنگام در تاریخ این کشور از سال ۲۰۰۳۳ تاکنون است.
* نخستین انتخابات پارلمانی عراق در سال ۲۰۰۵ و پس از سقوط صدام برگزار شد. تا پیش از آن، خبری از انتخابات در عراق نبود و تمامی تصمیمات در نشستهای حزب حاکم بعث که ریاست آن بر عهده شخص صدام بود، اتخاذ میشد.
در ۳۰ ژانویه ۲۰۰۵، برای نخستین بار مردم عراق پای صندوقهای رای رفتند تا اعضای مجلس انتقالی با ۲۷۵ کرسی را انتخاب کنند. در این دوره، مردم عراق، به افراد رای ندادند بلکه نام حزب یا ائتلاف سیاسی مورد نظر خود را در چارچوب نظام انتخاباتی فهرست بسته، در برگه رای نوشتند. «ائتلاف ملی عراق» متشکل از گروه های متعدد شیعه به رهبری «ابراهیم الجعفری» در این انتخابات اکثریت را کسب کرد و دولت را تشکیل داد.
* دومین انتخابات در سال ۲۰۱۰ برگزار شد و تعداد کرسیها برای انتخابات این دوره به میزان ۸.۲ درصد برای هر استان افزایش یافته بود و تعداد کرسیها از ۲۷۵ کرسی در سال ۲۰۰۵ به ۳۲۵۵ کرسی افزایش یافت. به این ترتیب بود که در ۷ مارس ۲۰۱۰ ، نزدیک به ۶هزار و ۲۸۰ نامزد در قالب دوازده ائتلاف و نهاد سیاسی با یکدیگر رقابت کردند.
در پایان این انتخابات ائتلاف «العراقیة» به رهبری «ایاد علاوی» که بیشتر از اعراب سکولار شیعه و سنی تشکیل میشد با ۹۱ کرسی در جایگاه نخست قرار گرفت و ائتلاف «دولة القانون» به رهبری «نوری المالکی» با ۸۹ کرسی در جایگاه دوم قرار گرفت.در چنین شرایطی میان جریان ایاد علاوی و نوری مالکی بر سر تصاحب پست نخستوزیری درگیری و مناقشات زیادی درگرفت و بحرانی هفتماهه برای عراق به همراه آورد اما در نهایت مالکی در این کارزار پیروز میدان شد.
*سومین انتخابات در۳۰ آوریل ۲۰۱۴ برگزار شد و تعداد کرسیهای پارلمان نیز از ۳۲۵ عضو به ۳۲۸ عضو افزایش یافت. این سه کرسی بین ایزدیها ، صائبیها و قوم شبک تقسیم شد و به هر کدام، یک کرسی اختصاص یافت.نتیجه انتخابات نشان داد که ائتلاف دولت قانون به ریاست نوری المالکی، با ۹۲ کرسی در صدر قرار گرفته است.
*چهارمین انتخابات پارلمانی برای برگزیدن ۳۲۹ عضو پارلمان در ۱۲ می ۲۰۱۸ برگزار شد و بیش از ۷ هزار نامزد در قالب احزاب و ائتلافهای مختلف سیاسی، برای نشستن بر روی کرسی پارلمانی عراق، با یکدیگر رقابت کردند. در این انتخابات ائتلاف «السائرون» به رهبری «مقتدی الصدر»، ائتلاف «الفتح» به رهبری «هادی العامری» و ائتلاف «النصر» بهرهبری «حیدر العبادی» به ترتیب اول تا سوم شدند.
پس از برگزاری این انتخابات «عادل عبدالمهدی» بهعنوان نخست وزیر و «برهم صالح» بهعنوان رئیس جمهوری عراق انتخاب شدند و «محمد الحلبوسی» هم رئیس پارلمان عراق شد.
شمار ائتلافها، احزاب و نامزدهای انتخابات
کمیساریای عالی انتخابات عراق، پیشتر اعلام کرده بود که ۲۱ ائتلاف سیاسی، ۱۶۷ حزب که ۵۸ حزب در ائتلافها گنجانده شدهاند و ۳ هزار و ۲۴۹ نامزد انتخاباتی از جمله ۹۵۱ زن در این تاریخ به رقابت با یکدیگر میپردازند.
به اعلام کمیساریای انتخابات عراق، ۷۸۹ نامزد عراقی قرار است به عنوان مستقل، ۹۵۹ نامزد در قالب ائتلافها و ۱۵۰۱ نفر در فهرستهای حزبی در این انتخابات برای دستیابی به ۳۲۹ کرسی پارلمانی به رقابت خواهند پرداخت.
هرچند که کمیساریای انتخابات سپس اعلام کرد که ۶ نامزد از شرکت در این رقابت به دلایل مختلف از جمله سوءاستفاده از بیتالمال برای تبلیغ انتخاباتی محروم شدند به این ترتیب قرار است ۳ هزار و ۲۴۳ نامزد در این انتخابات با یکدیگر رقابت کنند.
سهم زنان
بنا بر قانون اساسی عراق که میگوید، شمار کرسی زنان در پارلمان نباید کمتر از ۲۵ درصد کل نمایندگان پارلمان باشد، زنان در این دور از انتخابات دستکم ۸۳ کرسی پارلمانی را به خود اختصاص خواهند داد.
به موجب قانون انتخابات عراق مصوب ۲۰۲۰، شمار حوزههای انتخابیه به ۸۳ حوزه رسید در حالی که در دوره قبل ۱۸ حوزه بود. هر حوزه بین سه تا پنج کرسی متناسب با تعداد ساکنان و نسبت جمعیتی خود دارد. به این ترتیب است که حداقل یک کرسی به زنانمیرسد و میتوان گفت که سهمیه زنان در هر استان یک چهارم کرسی ها یا بیشتر خواهد بود.
سهم اقلیتها
نه کرسی پارلمانی سهم اقلیتها قومی و دینی شامل مسیحی، ایزدی، صابئی مندائی، شبکی و کردهای فیلی خواهد بود. از این تعداد، پنج کرسی سهم مسیحیان است و اقلیتهای شبکی، صائبی، ایزدی و کردهای فیلی هر کدام یک کرسی خواهند داشت.
شمار واجدین شرایط شرکت در انتخابات فرارو
جمعیت عراق بنا بر آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل به ۴۰.۲ میلیون نفر میرسد که ۶۰ درصد آن پایین ۲۵ سال است. شمار واجدین شرایط رأیدهی به ۲۵ میلیون نفر میرسد که از این میزان بنا به اعلام کمیساریای عالی انتخابات عراق، ۲۳ میلیون نفر دارای کارت «بیومتریک» (کارت شناسایی الکترونیکی) هستند و در ۸۳ دایره انتخابات و ۸۲۷۳ صندوق رای تقسیم خواهند شد.
کرسیهای پارلمانی به تفکیک استانی
نحوه توزیع کرسیهای پارلمانی عراق میان استانهای مختلف به این شرح است: بغداد: ۷۱ ، نینوی: ۳۴، بصره: ۲۵، ذیقار: ۱۹، سلیمانیه: ۱۸، بابل: ۱۷، اربیل: ۱۶، الانبار: ۱۵، دیالی: ۱۴، کرکوک: ۱۳، واسط: ۱۲، دهوک:۱۲، نجف:۱۲، صلاحالدین:۱۲، کربلا:۱۱، الدیوانیه: ۱۱، میسان: ۱۰ و المثنی: ۷
مهلت تبلیغات انتخاباتی
نامزدهای انتخابات پارلمانی عراق مجازند تا ساعت ۶ صبح روز شنبه ۹ اکتبر ۲۰۲۱ به تبلیغات خود ادامه دهند و پس آن سکوت انتخاباتی آغاز میشود و نامزدها ۲۴ ساعت پیش از آغاز رسمی انتخابات، دیگر مجاز به تبلیغات نخواهند بود.
نظارت بینالمللی بر انتخابات
جنین پلاسخارت نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل در امور عراق تاکید کرد که ۸۰۰ ناظر سازمان ملل بر انتخابات این کشور نظارت خواهند داشت.
رأیگیری خاص
قرار است هشتم اکتبر جاری (دو روز پیش از برگزاری انتخابات سراسری)، نیروهای امنیتی، آوارگان و زندانیان عراقی آراء خود را به صندوقها بیندازند تا مسئولیت آنها در تأمین امنیت انتخابات با رأیدادن تداخل پیدا نکند. بر این اساس کارکنان وزارت کشور، وزارت دفاع، دستگاه مبارزه با تروریسم، وزارت داخلی منطقه کردستان، وزارت پیشمرگه، پناهندگان و زندانیان عراق گروههای خاص شرکتکننده در انتخابات عراق نام گرفتند.
گفته میشود که به این ترتیب نزدیک دو میلیون نیروی امنیتی در رأیگیری خاص و سراسری عراق شرکت خواهند کرد. عدم ذکر نیروهای سازمان الحشد الشعبی عراق به این معناست که هزاران نیروی الحشد الشعبی میبایست در روز دهم اکتبر همراه سایر مردم عادی در انتخابات شرکت کنند. امری که اعتراض شماری از مقامات این سازمان را به همراه داشت.
به عنوان مثال «احمد الاسدی» یکی از نمایندگان کمیسیون پارلمانی وابسته به الحشد الشعبی طی بیانیهای اعلام کرد که با این محرومیت برادران الحشد الشعبی از رأیگیری خاص، در واقع آنها نمیتوانند در انتخابات شرکت کنند زیرا نمیتوانند سنگرهایشان را ترک کنند و به مناطق مسکونیشان بازگردند.
«أبوعلی العسکری» سخنگوی کتائب حزبالله یکی از گروههای زیرمجموعه الحشد الشعبی نیز اعلام کرد که محرومیت مبارزان الحشد از رأیگیری خاص، به منزله هدف قرار دادن این بخش و سلب حق آنها در انتخاب نمایندگانشان، تضعیف قدرتشان و مصادره پیروزیهایشان است.
اما «جمانة الغلای» سخنگوی کمیساریای عالی و مستقل انتخابات در توضیح این امر گفت: کمیساریای بیش از چند بار با مقامات مسئول الحشد الشعبی با هدف دریافت اسامی نیروهایش و قرار دادن اسامی آنها در میان رأیدهندگان و صدور کارتهای بیومتریک برای آنها برای شرکت در رأیگیری خاص تماس برقرار کرد اما این سازمان اسامی نیروهای خود را تحویل نداد به همین دلیل آنها نیز میبایست در رأیگیری سراسری شرکت کنند.
وجه تمایز پنجمین دور انتخابات پارلمانی عراق با دورههای پیشین
تحلیلگران و ناظران سیاسی معتقدند که انتخاباتی پارلمانی که چند روز دیگر در سراسر عراق برگزار خواهد شد، به دلیل شرایط و متغیرات منطقه و نیز قانون انتخاباتی جدیدی که استانها را به چندین دایره و حوزه انتخاباتی بر اساس شهرستانها و شهرها تقسیم میکند، متمایز از انتخابات سایر دورهها، است.
«حسن توران» رئیس حزب «الجبهه الترکمانیه» عراق در گفتوگو با الجزیره تصریح کرد که مهمترین ویژگی این انتخابات در تغییرات قانون جدید انتخابات است که به موجب آن استانها به بیش از یک حوزه انتخاباتی تقسیم م شوند و نامزدها می توانند به صورت فردی به روند انتخابات وارد شوند. دستیابی به هر کرسی نیز بر اساس تعداد آرایی است که هر فرد کسب میکند نه آرائی که هر فهرست کسب میکند. مانند روالی که در گذشته بود.
وی در خصوص تغییرات احتمالی نیز گفت که معتقد است به دلیل پیچیدگیهای زیاد در صحنه سیاسی و تجمیع احزاب و رسانههای تحت اختیار آنها و نیز تجربه آنها در مقایسه با نیروهای جدید در حال تغییر، اندک خواهد بود.
«جمال کوجر» نماینده حزب «الاتحاد الاسلامی الکردستانی» در این خصوص گفت: «تغییر نقشه سیاسی دولت عراق تقریبا غیرممکن است. زیرا در حال حاضر احزاب بزرگ بر صحنه سیاسی کشور مسلط هستند و قانون را مطابق خواستههای خود تعدیل میکنند.
وی در گفتوگو با الجزیره گفت: قانون جدید تغییری در نقشه راه سیاسی به وجود نمی آورد بلکه سازوکار انتخاب نامزدها را تغییر داده است و اغلب افراد پیروز از فرزندان عشائر و افراد صاحب نفوذ در هر حوزه انتخاباتی خواهند بود و صحنه آینده، اینگونه رقم خواهد خورد.
به موجب قانون انتخابات جدید به شماره ۹ مصوب در سال ۲۰۲۰، عراق به ۸۳ حوزه انتخاباتی به جای ۱۸ حوزهای که در انتخابات پیشین تقسیم شده بود، تقسیم میشود و رأی دهندگان مستقیما به نامزد مورد نظر خود رأی خواهند داد تا در صورت کسب حد نصاب آراء به کرسی پارلمانی دست یابد. به این ترتیب که بغداد، پایتخت عراق با بیشترین جمعیت ۱۷ حوزه انتخاباتی خواهد داشت.
دیگر تفاوت این دور از انتخابات عراق با دوره پیشین این است که در این دور از انتخابات، عراقیهای مقیم خارج از کشور شرکت نخواهند داشت.
آرایش احزاب و ائتلافهای سیاسی در پنجمین انتخابات عراق
۳۲۹ کرسی کنونی پارلمان عراق به طور کلی میان احزاب و ائتلافهای شیعی، سنی و کُرد تقسیم خواهد شد و برخی از کرسیها نیز به افراد احزاب مستقل که شمار آنها زیاد نیست، خواهد رسید. مهمترین احزاب و ائتلافهای سیاسی شرکت کننده در این انتخابات و آرایش انتخاباتی آنها در ادامه می آید:
الف) مهمترین ائتلافها و فهرستهای شیعی
از زمان سقوط صدام، اکثریت شیعه که در طول تاریخ عراق به حاشیه رانده شده بود، توانست نفوذ قابل توجهی در ساختار دولت عراق به دست آورد و از آن زمان تاکنون اکثریت پارلمان را به خود اختصاص دهد و دولت را تشکیل دهد. در این دور از انتخابات عراق نُه ائتلاف و فهرست سیاسی شیعی اصلی شرکت دارند که برخی از آنها تازهتاسیس هستند. مهمترین ائتلافها و فهرستهای شیعی شرکت کننده در این انتخابات عبارتند از:
۱- الفتح و البناء
این ائتلاف در سال ۲۰۱۸ به ریاست «هادی العامری» دبیر کل سازمان بدر تشکیل شد و جناحهای سیاسی مختلفی مانند «سازمان بدر»، «تجمع السند» به ریاست احمد الاسدی از فرماندهان الحشد الشعبی و «الصادقون» به ریاست «قیس الخزعلی» دبیرکل جنبش عصائب اهل الحق را جذب کرد.
مجلس اعلای اسلامی به ریاست «همام الحمودی»، سازمان «العمل الاسلامی»، جنبش »الجهاد و البناء» به ریاست «حسن الساری» و کتائب سیدالشهداء از دیگر همپیمانان ائتلاف الفتح در این دور از انتخابات پارلمانی عراق هستند. قرار است الفتح با ۷۳ نامزد در انتخابات آتی شرکت کند.
۲- دولة القانون
ریاست این ائتلاف را «نوری المالکی» نخستوزیر دو دور متوالی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۴ عراق برعهده دارد. حزب الدعوه الاسلامیه به ریاست شخص المالکی، حزب «حرکة البشائر»، حزب «الاتحاد الإسلامی لترکمان العراق» (شیعی)، حزب «حرکه إرادة» به ریاست «حنان الفتلاوی» نماینده چند دوره پارلمانی، حزب معاً للقانون و حزب «حرکة بدایة» در این ائتلاف همپیمان یکدیگر هستند و با ۷۲ نامزد در انتخابات شرکت خواهند داشت.
۳- قُوى الدولة الوطنیة
ریاست این ائتلاف بر عهده «سید عمار الحکیم» رئیس جریان حکمت ملی است و ائتلاف النصر و الاصلاح به ریاست «حیدر العبادی»، جریان «المد العراقی»، «الموتمر الوطنی»، و «تیار وطنیون» در این ائتلاف حضور دارند. این ائتلاف با ۷۸ نامزد در این دوره از انتخابات حضور خواهد داشت.
۴- الصدر
ریاست آن را «مقتدی الصدر» بر عهده دارد و هیچ یک از از احزاب و نامزدهای خارج از این جریان در آن حضور ندارند و با ۹۵ نامزد در انتخابات حاضر میشود.
۵- ائتلاف «العقد الوطنی»
ریاست این ائتلاف تازه تأسیس را «فالح الفیاض» رئیس سازمان الحشد الشعبی بر عهده دارد و احزابی چون «حرکه عطاء» به ریاست شخص او، «الحزب الاسلامی» (سنی)، حزب «الثبات العراقی»، «تیار الإصلاح الوطنی»، «تجمع رجال العراق»، «الوارثون الإسلامی» و «الحزم الوطنی» در آن حاضرند و با ۸۰۰ نامزد در انتخابات آتی شرکت خواهد کرد.
۶- قادمون للتغییر
ریاست این ائتلاف تازهتأسیس را «حسین الرماحی» تاجر عراقی بر عهده دارد و هیچ حزب و تشکل سیاسی در آن حضور ندارد و تنها شامل بازرگانان و افراد متخصص مستقل است و با ۱۸۲ نامزد که بیشترین نامزد در میان ائتلافهای رقیب است، در انتخابات شرکت میکند.
۷- حرکة حقوق
ریاست آن را «حسین مونس» یا «ابوعلی العسکری» برعهده دارد که پیش از اعلام موجودیت این تشکل سخنگوی کتائب حزبالله عراق بود و در جولای گذشته از این پست استعفا کرد و قرار است با ۳۲ نامزد در انتخابات حضور یابد.
۸- العمق الوطنی
«خالد الاسدی» از سران سابق حزب الدعوه ریاست این ائتلاف جدید را برعهده دارد و چند تشکل جداشده از حزب الدعوه را شامل میشود و با ۳۷ نامزد در این انتخابات حاضر خواهد شد.
۹- التصمیم
«تحالف التصمیم» به ریاست «عامر الفایز» است که چند حزب و تشکل سیاسی را جمع کرده و با ۴۶ نامزد از جمله «اسعد العیدانی» استاندار کنونی بصره در انتخابات شرکت خواهد کرد.
ب) مهمترین ائتلافهای سیاسیون اهل سنت
۱- عزم العراق
ریاست آن را «خمیس الخنجر» بازرگان معروف عراقی برعهده دارد و احزاب و تشکلهای سیاسی چون «المشروعالعربی» به ریاست او، «الحل» به ریاست «جمال الکربولی» که در حال حاضر در بازداشت به سر میبرد، «الوفاء» به ریاست «قاسم الفهداوی» وزیر برق پیشین، «المسار المدنی»، «الکتلة العراقیة الحرة»، «التجمع المدنیللإصلاح»، «التصدی»، « المجد العراقی» در آن حضور دارند و با ۱۲۳۳ نامزد در انتخابات شرکت خواهد کرد.
۲- التقدم الوطنی
این ائتلاف به ریاست «محمد الحلبوسی» رئیس پارلمان کنونی عراق تشکیل شده و شامل احزابی چون «التقدم» به ریاست شخص او، «الخیار العربی»، «تجمع التعاون»، «حزب الحق الوطنی»، «مقتدرون للسلم والبناء»، «تجمعنهضة جیل» و «المبادرة الوطنیة» میشود و با ۱۰۵۵ نامزد در انتخابات شرکت میکند.
۳- جبهة الإنقاذ
ریاست این ائتلاف را «اسامه النجیفی» رئیس اسبق پارلمان عراق برعهده دارد.
۴- المشروع الوطنی العراقی
ریاست این ائتلاف را «جمال الضاری» بازرگان معروف عراقی برعهده دارد.
ج) مهمترین ائتلافها و احزاب کُرد
در انتخابات پارلمانی ۱۸ اکتبر جاری، ۱۴۶ نامزد از منطقه کردستان برای کسب ۴۶ کرسی در پارلمان با یکدیگر رقابت خواهند کرد که مهمترین آنها در ادامه می آید:
۱- حزب دموکراتیک کردستان
ریاست این حزب را «مسعود بارزانی» رئیس سابق منطقه کردستان عراق برعهده دارد و فهرست نامزدهای آن منحصر به اعضای این حزب است و با ۵۵ نامزد در ۱۱ استان داخل و خارج از منطقه کردستان در رقابتهای انتخاباتی حاضر میشود.
۲- ائتلاف کردستان
مرکز آن سلیمانیه است و ریاست آن را «لاهور شیخ جنگی» برعهده دارد و احزابی چون اتحادیه میهنی کردستان ریاست «بافل طالبانی»، گوران به ریاست نوشیروان مصطفی، الجبهه الترکمانیه العراقیه و العدالة الترکمانی العراقی، «الحق المدنی الترکمانی»، « القرار الترکمانی»، «حرکة الوفاء الترکمانیة»، « ترکمان ایلی»، «الإرادة الترکمانی» و «الحرکة القومیة الترکمانیة» را شامل میشود و با ۴۲۲ نامزد در رقابتهای انتخاباتی حاضر میشود.
در این میان برخی احزاب کُرد نیز به صورت انفرادی در انتخابات آتی شرکت میکنند و در هیچ ائتلافی حاضر نشدهاند که عبارتند از: «کادحی کردستان»، «حراک الجیل الجدید»، «جماعة العدل الکردستانیة» و … .
د) احزاب جدید
اغلب این احزاب پس از اعتراضات معروف به تظاهراتهای اکتبر در سال ۲۰۱۹، تشکیل شدند. شمار احزاب ثبت شده در کمیساریای عالی انتخابات ۴۰ عدد است اما اغلب آنها تصمیم گرفتهاند که انتخابات را تحریم کنند و در آن شرکت کنند هرچند که اسامی نامزدهای آنها همچنان در فهرستها ثبت شده است و در برگههای رأیگیری قرار دارد.
قرار است در این انتخابات هشت حزب تازهتاسیس مرتبط با تظاهراتهای اکتبر ۲۰۱۹ شرکت کنند که مهمترین آنها عبارتند از:
۱- «حرکة نازل آخذ حقی» به ریاست «مشرق الفریجی» با ۱۹ نامزد
۲- «حرکة امتداد» به ریاست «علاء الرکابی» با ۳۸ نامزد
ی ) تحریمکنندگان
۱- ائتلاف الوطنیة
ریاست این ائتلاف را ایاد علاوی، رئیس حزب الوفاق الوطنی و نخستوزیر پیشین عراق در دولت موقت در سال ۲۰۰۴ برعهده دارد. این ائتلاف و حزب دعاة العراق لدعم الدوله پیشتر ۳۶۶ نامزد انتخاباتی را برای شرکت در انتخابات معرفی کرده بودند که ا.
۲- التحالف المدنی الدیمقراطی
«علی الرفیعی» ریاست این ائتلاف را برعهده دارد و احزاب سوسیالیست عراق به ریاست «رائد الفهمی» نماینده مستعفی پارلمان، «البصکه الوطنی»، «التیار الاجتماعی الدیمقراطی» در آن حضور دارند و هنوز اسامی ۲۳۳ نامزد انتخاباتی ثبت شده آن در کمیساریای عالی انتخابات فعال است و این اسامی در انتخابات آتی بر روی برگههای رأیگیری خواهد بود.
انتهای پیام/ص
اخبار مرتبط
یک منبع در کمیسیون عالی انتخابات عراق، نتایج اولیه شمارش آرا گروههای خاص (پرسنل امنیتی، آوارگان و زندانیان) در این کشور(اولین مرحله انتخابات) را که اوایل روز جمعه برگزار شد، اعلام کرد. همزمان میزان مشارکت در این انتخابات ۶۹ درصد برآورد شد.
به گزارش ایسنا، یک منبع در کمیسیون عالی مستقل انتخابات عراق نتایج اولیه رای گیری روز جمعه برای گروههای ویژه را فاش کرد.
این منبع به شرط ناشناس ماندن به خبرگزاری شفق نیوز گفت که نتایج اولیه بر اساس ارقام دریافتی کمیسیون نشان دهنده پیشتازی ائتلاف دولت قانون و ائتلاف صدر در بغداد و استانهای مرکزی و جنوبی عراق است.
وی افزود: رقابت بین ائتلاف “الفتح” به رهبری هادی العامری و “نیروهای دولتی” به رهبری عمار الحکیم و حیدر العبادی برای کسب مقامهای سوم و چهارم در آن استانها ادامه دارد.
این منبع اعلام کرد که این نتایج بر اساس شمارش ۶۰ درصد آراء اولیه و مقدماتی است.
از سوی دیگر کمیسیون عالی انتخابات عراق، در بیانیهای اعلام کرد که میزان مشارکت در رای گیری گروههای ویژه ۶۹ درصد در سراسر عراق بود.
در این بیانیه آمده که ۸۲۱.۸۰۰ رای دهنده از حدود ۱.۲ میلیون رای دهنده در این رای گیری شرکت کردند.
این رای گیری مرحله نخست انتخابات عراق و ویژه پرسنل امنیتی، آوارگان و زندانیان بود و ۴۸ ساعت قبل از رای گیری عمومی صورت گرفت که فردا یکشنبه برگزار میشود.
علاوه بر این عبدالامیر الشمری، رئیس کمیته عالی امنیت انتخابات در یک کنفرانس مطبوعاتی در بغداد گفت: میزان مشارکت نیروهای امنیتی در مراکز رای گیری بالا بود.
مراکز اخذ رای ویژه گروههای خاص روز جمعه ساعت ۷:۰۰ به وقت محلی، به روی رای دهندگان باز و ساعت ۱۸:۰۰ به وقت محلی بسته شدند.
بر اساس ارقام کمیسیون که روز پنجشنبه اعلام شد، شمار افراد واجد برای مشارکت در این رای گیری شامل ۱،۰۷۵،۷۲۷ پرسنل امنیتی، ۱۲۰،۱۲۶ رأی دهنده آواره، و ۶۷۶ زندانی بود.
انتخابات پارلمانی در عراق
۱۸ مهرماه جاری دور جدید انتخابات پارلمانی عراق برگزار خواهد شد تا سرنوشت ۳۲۹ کرسی پارلمانی که در حال حاضر ۱۸۷ کرسی آن سهم شیعیان، تقریبا۷۶ کرسی آن سهم اهل سنت و ۵۸ کرسی از آن کُردها است، مشخص شود.
به گزارش خبرگزاری فارس، عراق خود را برای برگزاری پنجمین دور انتخابات پارلمانی از زمان سقوط رژیم صدام آماده میکند.
این دور از انتخابات پارلمانی در عراق قرار بود در سال ۲۰۲۲ برگزار شود، اما پس از تظاهراتها و اعتراضهای گسترده مردمی در اواخر سال ۲۰۱۹، عادل عبدالمهدی استعفاء کرد و پس از کشمکشی طولانی سرانجام «مصطفی الکاظمی» در می ۲۰۲۰، رأی اعتماد را برای تشکیل دولت در مرحله انتقالی تا زمان برگزاری انتخابات زودهنگام کسب کرد.
احزاب سیاسی این کشور بر روی برگزاری انتخابات زودهنگام که خواست معترضان بود، به توافق رسیدند و در نهایت الکاظمی دهم اکتبر ۲۰۲۱ (۱۸ مهرماه) را موعد برگزاری انتخابات زودهنگام اعلام کرد. به اعلام کمیساریای عالی انتخابات قرار است ۳ هزار و ۲۴۳ نامزد در این انتخابات برای دستیابی به ۳۲۹ کرسی با یکدیگر رقابت کنند.
به این دلیل که نظام سیاسی عراق، پارلمانی است و ترکیب نهایی پارلمان مستقیما در انتخاب رئیس جمهور، نخست وزیر، رئیس پارلمان و همچنین ساختار کابینه تاثیرگذاراست، این انتخابات همواره از اهمیت زیادی در عراق برخوردار بوده است.
پس از اعلام نتایج انتخابات، فراکسیون پارلمانی که بیشترین کرسیهای پارلمانی را جذب کند، مامور انتخاب نامزد نخستوزیری خواهد بود.
در دور جدید انتخابات، ائتلاف و احزاب تازهتاسیسی نیز حضور دارند و با توجه به قانون انتخاباتی جدیدی که استانها را به چندین دایره و حوزه انتخاباتی بر اساس شهرستانها و شهرها تقسیم میکند، انتظار میرود که تغییرات ملموسی در نتایج کرسیهای حاصله از سوی احزاب و ائتلافهای قدیمی و جدید ایجاد شود.
به موجب قانون انتخابات جدید به شماره ۹ مصوب در سال ۲۰۲۰، عراق به ۸۳ حوزه انتخاباتی به جای ۱۸ حوزهای که در انتخابات پیشین تقسیم شده بود، تقسیم میشود و رأی دهندگان مستقیما به نامزد مورد نظر خود رأی خواهند داد تا در صورت کسب حد نصاب آراء به کرسی پارلمانی دست یابد.
۳۲۹ کرسی کنونی پارلمان عراق به طور کلی میان احزاب و ائتلافهای شیعی، سنی و کُرد تقسیم شده است که نحوه توزیع این کرسیها میان احزاب و ائتلافهای مختلف در ادامه می آید و چند کرسی باقی مانده به افراد مستقل و اقلیتها رسیده است.
ائتلافهای سیاسی شیعی در پارلمان عراق
ائتلافهای سیاسی شیعی در پارلمان کنونی که روز هفتم اکتبر انحلال آن اعلام شد، با ۱۸۷ کرسی، اکثریت پارلمان را تشکیل میدهند که عبارتند از:
ائتلاف سائرون: این ائتلاف به ریاست سید مقتدی الصدر، رهبر جریان صدر، ۵۴ کرسی از ۳۲۹ کرسی را در اختیار دارد که شامل جریان صدر و حزب کمونیست عراق است که گفته میشود در دوره جدید به دنبال دستیابی به پست نخستوزیری است.
مقتدی الصدر، چندین پیش انتخابات فراررو را تحریم کرده بود و به دنبال آن، تمامی اعضای ائتلاف سائرون و حتی حزب کمونیست نیز از شرکت در انتخابات آتی، انصراف داد اما سرانجام بار دیگر به پروسه انتخابات باز گشت.
این ائتلاف با وجود تحولات سیاسی و امنیتی متعدد طی بیش از یک سال گذشته در عراق، تا حدود زیادی محبوبیت خود را از طریق اعلام همبستگی با تظاهراتکنندگان ومعترضان عراقی حفظ کرده است.
ائتلاف الفتح: این ائتلاف در پارلمان کنونی، ۴۷ کرسی را به خود اختصاص داده و شامل ۱۷ حزب و گروه سیاسی است و رهبری این ائتلاف را «هادی العامری» برعهده دارد. اغلب گروههای وابسته به «الحشد الشعبی» و در رأس آن «عصائب اهل الحق» به ریاست «قیس الخزعلی» در این ائتلاف حضور دارند.
ائتلاف النصر: این ائتلاف ۴۲ کرسی در اختیار دارد که «حیدر العبادی» نخستوزیر اسبق عراق، هدایت آن را برعهده دارد و ۴ فراکسیون سیاسی شیعی الفضیلة، تیار الاصلاح به ریاست «ابراهیم الجعفری» نخستوزیر پیشین، مستقلون به ریاست «حسین الشهرستانی» وزیر نفت پیشین و مجلس اعلای اسلامی به ریاست «همام الحمودی» در آن حضور دارند.
اغلب ناظران سیاسی میگویند که محبوبیت العبادی به دلیل مواضع سست او در قبال مبارزه با فساد در عراق پایین آمده است.
ائتلاف دوله القانون: این ائتلاف به ریاست «نوری المالکی» نخستوزیر پیشین عراق ۲۶ کرسی در اختیار دارد و در استانهای مرکزی و جنوبی عراق دارای محبوبیت گستردهای است.
جریان حکمت ملی: این جریان به ریاست «سید عمار الحکیم» در حال حاضر ۱۹ کرسی در اختیار دارد.
ائتلافهای سیاسی سنی در پارلمان عراق
در کمتر از یک سال پس از انتخابات ۲۰۱۸ که طی آن ائتلاف سنی «المحور الوطنی» به ریاست «محمد الحلبوسی» به ۵۰ کرسی دست یافت، اختلافات شدیدی میان رهبران این ائتلاف بر سر مسئولیت هدایت آن، به وجود آمد.
ائتلاف سنی پارلمان کنونی عراق طی سالهای ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰، با بیشترین شکاف و چند دستگی مواجه شد و از این ائتلاف، سه ائتلاف جدید به وجود آمد که عبارتند از «المحور» به ریاست «خمیس الخنجر»، «جبهه الانقاذ» به ریاست «اسامه النجیفی» و «القوی العراقیه» به ریاست محمد الحلبوسی که هر سه میخواهند در دور جدید انتخابات نیز شرکت کنند.
در پارلمان کنونی عراق یک ائتلاف دیگر تحت عنوان «الوطنیه» حضور دارد که مجموعهای از احزاب و افراد اسلامگرا، سکولار و سنی را در خود جای داده و به طور دقیق نمیتوان گفت که یک ائتلاف سنی صرف است اما اغلب نمایندگان آن سنی هستند.
این ائتلاف در انتخابات پیشین، ۲۶ کرسی را به خود اختصاص داد. مهمترین گروههای حاضر در این ائتلاف، «التجمع المدنی للاصلاح» به ریاست «سلیم الجبوری» رئیس پیشین پارلمان عراق، «الجبهه العربیه للحوار» به ریاست «صالح المطلک» و «الوفاق الوطنی العراقی» به ریاست «ایاد علاوی» است.
ائتلافهای سیاسی کُرد در پارلمان عراق
احزاب کرد در انتخابات پیشین عراق در سال ۲۰۱۸ با دو فهرست «السلام الکردستانیه» و «القائمه الوطنیه» شرکت کردند و نخستین فهرست، ۴۳ کرسی و دومی ۱۵ کرسی کسب کرد.
دو حزب حاکم منطقه کردستان یعنی اتحادیه میهنی کردستان و حزب دموکرات کردستان در فهرست نخست حضور داشتند و احزاب گوران، الجماعه الاسلامیه الکردستانیه – العراق، ائتلاف من اجل الدیمقراطیه و العداله در فهرست دوم بودند.
طی دو سال گذشته، به دلیل تشدید بحرانهای داخلی در منطقه کردستان که مهمترین آن بحرانهای مالی و اختلاف بر سر مناطق مورد منازعه میان بغداد و اربیل است، اختلافات میان احزاب کرد حاکم و معارض تشدید شده است و هنوز مشخص نیست که در انتخابات آتی، این احزاب کُرد با چه آرایشی شرکت خواهند کرد.
انتهای پیام/
اخبار مرتبط
کمیساریای عالی انتخابات عراق با صدور بیانیه ای از آغاز رأی گیری ویژه گروه های خاص ازجمله نیروهای نظامی و امنیتی در انتخابات پارلمانی زودهنگام این کشور خبر داد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از الفرات نیوز، کمیساریای عالی انتخابات عراق امروز جمعه با صدور بیانیهای از آغاز رأی گیری ویژه گروههای خاص در انتخابات پارلمانی زودهنگام خبر داد. این نهاد انتخاباتی اعلام کرد که رأی گیری ویژه گروههای خاص از صبح امروز جمعه آغاز شده است.
بر اساس این گزارش، کمیساریای عالی انتخابات عراق در بیانیه مذکو تأکید کرد: رأی گیری ویژه شامل نیروهای امنیتی، نظامی، زندانیان و آوارگان در سراسر عراق میشود. از سوی دیگر، «تحسین الخفاجی» فرماندهی عملیات مشترک عراق اعلام کرد که طرح نیروهای مسلح برای تأمین امنیت رأی گیری ویژه براساس برنامههای از پیش تعیین شده اجرا میشود.
چندی پیش «جنین پلاسخارت» نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور عراق از نظارت بینالمللی بر روند برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام در این کشور خبر داد. نماینده ویژه سازمان ملل متحد در امور عراق در این خصوص تصریح کرد: ۸۰۰ ناظر سازمان ملل بر انتخابات این کشور نظارت خواهند داشت. لازم است که این انتخابات شفاف برگزار شود. تعداد زیادی از ناظران بینالمللی از سازمان ملل، اتحادیه اروپا و اتحادیه عرب هستند.
او با اشاره به اینکه مأموریت هیأت سازمان ملل در خصوص انتخابات عراق با هیأتهای پیشین متفاوت است، گفت: هیأتی که سال ۲۰۱۸ در فرایند انتخابات مشارکت داشت، فقط به مسائل امنیتی پرداخته بود اما هیأت کنونی کمک فنی بزرگی به برگزاری انتخابات خواهد کرد.
انتخابات پارلمانی زودهنگام در حالی قرار است در روز ۱۸ مهرماه برگزار شود که پیشتر گمانه زنیهای فراوانی پیرامون تعویق مجدد زمان آن مطرح شده بود. با این حال، در نهایت دولت عراق که پیشتر برگزاری انتخابات را یک مرتبه به تعویق انداخته بود، این بار اعلام کرد که این انتخابات در همان موعد از پیش تعیین شده برقرار خواهد بود.
در همین ارتباط، «یحیی رسول» سخنگوی فرمانده کل نیروهای مسلح عراق از آغاز طرح امنیتی ویژه انتخابات عراق خبر داد. وی اعلام کرد که در آستانه برگزاری انتخابات پارلمانی زودهنگام، نیروهای نظامی در نقاط مختلف به حالت آمادهباش درآمدهاند.
این مقام نظامی ارشد عراق اعلام کرد: نیروهای امنیتی تمام تلاش خود را به کار گرفتهاند تا امنیت انتخابات پارلمانی زودهنگام را تأمین کنند. به هیچ طرفی اجازه نمیدهیم خللی در امنیت انتخابات وارد سازد.