نوشته : دکتر شاکر کسرائی
فصل اول :
زمينه هاي پيدايش جريانهاي سلفي وتكفيري
جریان های سلفی ، افراطی وتکفیری وحتی تروریسم در محیط هایی که در آن فقر, بی کاری , بی سوادی , تبعیض , سرکوب , استبداد حاکم است , رشد ونمو می نماید.
چنانچه نگاهی به اعضای گروهها افراطی وتکفیری بیندازیم , می بینیم که اکثر آنها از قشرهای فقیر جامعه واکثرا بی کار وناراحت از شرایط سیاسی واجتماعی و منزوی وآرمان گرا هستند واز ظلم وستم حاکم بر جا معه رنج می برند , تبعیض در بین افراد جامعه را تحمل نمی کنند ومیخواهند به آرمان های خود برسند ووسیله ای برای رسیدن به اهداف خود جز پیوستن به گروه های خشونت طلب وحمل اسلحه وانتقام از کسانی که این شرایط را بوجود آورده اند یعنی حکومت ها ندارند وملاحظه می شود که گروه های سلفی وتکفیری اولین هدف خودرا برای اصلاح جامعه , سرنگونی حکومت ها می دانند ,از این رو این گروه ها حمله به مقامات وترور آنها وسپس هدف قرار دادن نیروهای مسلح وپلیس را در سر لوحه کار خود قرار می دهند.
مطالعات متعددی درمورد رشد افراط گرایی در جوامع خاورمیانه که در آن جریان های سلفی وتکفیری وافراطی رشد کرده صورت گرفته است که به آنها اشاره می کنیم :
کارشناسانی از چند کشور عربی طی گزارشی درمورد علت روي آوردن جوانان به گروه های سلفی وتکفیری اعلام کردند که سیستم آموزشی در کشورهای عربی وبالابودن آمار بیکاری ونبود اصلاح سیاسی واقعی , علل واقعی گرایش جوانان عرب به گروه های افراطی وتندرو می باشد .([۱] ).
مصطفی الخضری رئیس ” مرکز مصری مطالعات رسانه وافکار عمومی ” معتقد است که بیکاری یکی از پایه های اصلی رشد اندیشه افراطی در بین جوانان عرب است.وی می افزلید : بعید است که اعراب بتوانند به یک استراتژی واحد جهت مقابله با افراط گرایی دست یابند چون اختلاف طبقاتی رط کشورهای عربی از جملع کشورهای تولید کننده نفت مانع اتخاذ چنین اساراتژی می شود.([۲]).
او بر این باور است که بهار عربی ( قیام جوانان در تونس ,مصر ,یمن , سوریه ولیبی علیه حکام خود ) در سال ۲۰۱۱ را جوانان عرب براه انداختند تا بتوانند در یک محیط بهتر وشرایط مطلوب تر زندگی کنند.
خضری می افزاید : رژیم های عرب نسبت به مردم فقیر توجهی ندارند واکثر این رژیم ها سعی می کنند با ادامه فقر وبی کاری مردم را تحت کنترل خود داشته باشند.
وی معتقد است که رژیم های عرب اصلاح سیاسی را جدی نمی گیرند وبا تطمیع برخی روشنفکران سعی می کنند خودرا از مسوولیت واقعی تبرئه وجوانان را متهم به پیوستن به گروه های افراطی وتکفیری کنند.
درهمین حال سمینارهای متعددی در کشورهای عربی جهت بررسی علل پیوستن جوانان عرب به گروه های افراطی وتندرو برگزار شده که یکی از این سمینارها در کشور مغرب برگزار ودر این سمینار کارشناسان وجوانان علل گرایش جوانان به گروه های افراطی را مورد بررسی قرار دادند .
در این سمینار یکی از علل پیوستن جوانان به گروه های افراطی را فقر وبیکاری قلمداد شد .شرکت کنندگان در توضیح این علت اعلام کردند که گروه های تروریستی جوانان را فریب داده وبه آنها وعده کمک مالی ودر اختیار قرار دادن اتومبیل وخانه های مجلل وقدرت ومقام سیاسی می دهند .
[۱] مقاله : البطالة ومنظومة التعليم وغياب الإصلاح… ثالوث التطرف في أوساط الشباب العربي ، روزنامه القدس العربی- لندن – ۲۰۱۶/۴/۲۹
[۲] همین منبع .